TEK ORTAKLI ŞİRKETTE ORTAĞIN VEFATI VE ŞİRKETİN MİRASÇILARA İNTİKALİ
Mirasbırakanın ölümüyle birlikte, sahip olduğu şirket hisseleri de mirasçılara intikal eder. Ancak şirket yapısı ve ortaklık durumu açısından bazı özel durumlar süreci karmaşıklaştırabilir. Özellikle mirasbırakanın sermaye şirketinde tek ortak olması, aynı zamanda müdürlük görevini yürütmesi, mirasçılar arasında yaş küçüklüğü veya menfaat çatışması bulunması gibi hallerde süreç uzayabilir. Aşağıda bu hususlar ayrı ayrı incelenecektir.
1. Mirasbırakanın Tek Ortak Olması
Mirasbırakanın şirketin tek ortağı olması halinde, birden fazla mirasçının bulunması durumunda şirketin yapısı değişecektir. Her bir mirasçı, miras payı oranında ortak sıfatı kazanacağından, şirketin tek ortaklı yapısı sona erer. Bu değişiklik, şirket ana sözleşmesinde gerekli düzenlemelerin yapılmasını ve ticaret siciline bildirimde bulunulmasını gerektirir.
2. Mirasbırakanın Aynı Zamanda Müdür veya Yönetim Kurulu Başkanı Olması
Mirasbırakanın aynı zamanda şirketin müdürü veya yönetim kurulu başkanı olması halinde, ölümle birlikte bu görev de sona erer. Bu durumda şirketin yürütme organı boş kalır ve şirket faaliyetlerinin devamı için yeni bir müdür veya yönetim kurulu başkanı atanması gerekir.
Eğer mirasçılar reşit ise, ortak bir karar ile yeni bir müdür seçebilirler. Bu görev, mirasçılardan biri tarafından üstlenilebileceği gibi, dışarıdan bir kişi de müdür olarak atanabilir. Atama işlemi, şirket ana sözleşmesine ve Türk Ticaret Kanunu hükümlerine uygun şekilde yapılmalıdır.
3. Mirasçılar Arasında 18 Yaşından Küçüklerin Bulunması
Şirket hisselerinin mirasçılar arasında 18 yaşından küçük kişilere intikal etmesi halinde, bu kişilerin hisselerini temsilen bir temsil kayyımı atanması gerekmektedir. Kayyım atanması için, küçüklerin ikamet ettiği yer sulh hukuk mahkemesine başvurulmalıdır. Atanacak kayyımın yetkisi yalnızca şirket hisselerinin temsiliyle sınırlı olmalıdır.
Temsil kayyımı tarafından temsil edilen küçüklerin hisselerinin devri veya satışı, mahkeme kararı olmadıkça gerçekleştirilemez. Bu tür işlemler için mahkemenin özel yetki vermesi şarttır. Aksi takdirde, noterlerce onay verilmez ve ticaret siciline tescil işlemleri yapılamaz.
Anne veya babanın velayet görevinin devam etmesi, temsil kayyımı atanmasına engel teşkil etmez. Hatta anne veya baba ile birlikte mirasçılık söz konusuysa, menfaat çatışması doğabileceğinden dolayı temsil kayyımı atanması zorunlu hale gelir.
4. Ticaret Sicil Gazetesi, Bilanço ve Gelir Tablosu
Şirketin sermaye şirketi olması halinde, veraset ve intikal beyannamesi ile birlikte ticari bilanço, mizan ve gelir tablosu gibi mali belgelerin de sunulması gerekmektedir. Bu belgeler, Serbest Muhasebeci Mali Müşavir (SMMM) veya Yeminli Mali Müşavir (YMM) tarafından onaylanmalı ve ıslak imzalı nüsha olarak teslim edilmelidir.
Ticaret Sicil Gazetesi, mirasbırakanın şirketteki hissesini açıkça gösteren nüsha olmalıdır. Mirasbırakanın ortaklık payını belirtmeyen ticaret sicil gazetesi ilanları, ilgili idarelerce kabul edilmemektedir.
Şirket adına kayıtlı menkul ve gayrimenkul varlıklar bulunuyorsa, bunlara ilişkin tapular, emlak rayiç değerini gösterir belgeler ve ruhsatlar da dosyaya eklenmelidir. Ancak bu malların beyannamede tek tek belirtilmesine gerek yoktur; beyannamede yalnızca şirket hissesinin yazılması yeterlidir.